Treść strony
Europejska Karta Osoby Niepełnosprawnej szansą na większą mobilność - Oprac. Dorota Koprowska, Joanna Koprowska
Wprowadzenie jednolitej legitymacji na terenie Unii Europejskiej to jedna z inicjatyw mających pomóc osobom z niepełnosprawnościami korzystać ze swoich praw takich jak swoboda przemieszczania się, ale także pełniej uczestniczyć w życiu społecznym. System wzajemnego uznawania uprawnień w ramach unijnej Karty Mobilności ma umożliwić osobom niepełnosprawnym integrację.
Turystyka to jedna z dynamiczniej rozwijających się w ostatnich latach sfer gospodarki. Dla osoby niepełnosprawnej, a w szczególności osoby niewidomej bądź słabowidzącej, może stanowić doskonałe uzupełnienie rehabilitacji leczniczej, zawodowej czy społecznej.
Dla wielu osób z dysfunkcją wzroku podróżowanie to duże wyzwanie, które wiąże się z pokonywaniem licznych barier w terenie, środkach komunikacji, obiektach noclegowych oraz turystycznych. Mimo wszystko ten rodzaj aktywności, jak przyznają sami niewidomi oraz słabowidzący, wart jest ich większego wysiłku. Podróżowanie, oprócz tego, że dostarcza im wielu wrażeń, emocji, pozwala także usamodzielnić się oraz nawiązać nowe kontakty z ludźmi. Korzyści oraz szanse, jakie turystyka oferuje tym osobom, są więc wielowymiarowe. Niestety, w przypadku wielu polskich niepełnosprawnych turystów – wciąż poza ich zasięgiem.
Niepełnosprawni w porównaniu z pełnosprawnymi rodakami podróżują po Polsce ponad trzy razy rzadziej, a ich udział w podróżach zagranicznych jest aż czternastokrotnie mniejszy. Główną przyczyną niewielkiego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turystyce są bariery architektoniczne i urbanistyczne – dla wielu tych osób znaczna część miejsc i obiektów jest po prostu niedostępna. Inną barierą, która nie jest bez znaczenia, to bariera finansowa. O ile w przypadku podróży po Polsce niewidomi oraz słabowidzący korzystają ze zniżek w komunikacji zbiorowej oraz innych obiektach turystycznych, z udogodnień takich nie skorzystają, gdy podróżują po krajach Unii Europejskiej. Wynika to z tego, że obecnie w Unii Europejskiej wciąż nie ma ujednoliconego systemu identyfikacji osób z niepełnosprawnościami.
Na dodatek, wiele państw członkowskich Unii w ogóle nie uznaje statusu prawnego osób niepełnosprawnych, ani nie wydaje żadnego dokumentu, który by to potwierdzał. Ze względu na mnogość oraz różnorodność orzecznictwa dotyczącego uznawania danej osoby jako niepełnosprawnej, a także brak takiego orzecznictwa w niektórych państwach członkowskich – kraje Unii Europejskiej nie honorują dokumentów zaświadczających o niepełnosprawności wydanych przez organy innych państw UE. Nie uznając krajowych zaświadczeń o niepełnosprawności, nie uznają tym samym statusu danej osoby jako osoby niepełnosprawnej oraz jej praw do ulg, zniżek oraz innych udogodnień. Aby jednak umożliwić oraz zachęcić osoby niepełnosprawne do podróżowania po Europie, Unia Europejska pracuje nad systemem wzajemnego uznawania ich uprawnień w oparciu o tak zwaną Europejską Kartę Osoby Niepełnosprawnej (European Disability Card; dalej: EKON). Artykuł ten ma przybliżyć założenia i sposób działania tej karty.
EKON szansą dla niewidomych i słabowidzących
Idea ogólnoeuropejskiej karty dla osób niepełnosprawnych nie jest wcale taka nowa. Po raz pierwszy powstała z inicjatywy Rady Europy ponad 40 lat temu. Niestety, ze względu na ówczesną sytuację polityczną oraz brak odpowiednich narzędzi legislacyjnych nie udało się wprowadzić jej w życie. Wydany w 2001 roku wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 2001 roku przeciwko Republice Włoskiej, która ustanowiła zniżki dla osób w podeszłym wieku, ograniczając je jednak wyłącznie do obywateli włoskich, zwrócił uwagę instytucji unijnych, by ponownie podjąć się takich działań, które ujednolicałyby status wszystkich osób niepełnosprawnych oraz ich uprawnienia z tytułu niepełnosprawności na terenie Unii Europejskiej. Trybunał uznał takie działanie państwa włoskiego za przejaw dyskryminacji. Obecna strategia, przyjęta przez Unię Europejską na lata 2010-2020, kładzie szczególny nacisk na włączenie osób niepełnosprawnych w społeczeństwo oraz znoszenie w ich codziennym życiu barier. Realizacją tej strategii ma być opracowanie systemu wzajemnego uznawania uprawnień osób z niepełnosprawnością właśnie w oparciu o EKON.
Wielu niepełnosprawnych zastanawiać może to, dlaczego pomysł ogólnoeuropejskiej karty tak długo czekał na realizację, skoro władze unijne od lat podejmują różnorodne inicjatywy społeczno-rehabilitacyjne oraz zawodowe wspierające osoby z niepełnosprawnościami.
Jak mówi europoseł z frakcji Europejskiej Partii Ludowej Marek Plura, aktywny działacz na rzecz osób niepełnosprawnych: – Projekt wprowadzenia Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej rzeczywiście długo czekał na realizację. W marcu 2013 roku we współpracy z polskimi posłami na Sejm i europarlamentarzystami zorganizowaliśmy w Brukseli konferencję mającą na celu nadanie nowej dynamiki pracom.
– Okazało się wówczas, że największą przeszkodą było niezrozumienie istoty tego dokumentu w wielu krajach. Karta nie ma zastępować dokumentów krajowych, ma być wzajemnie uznawanym przez wszystkie państwa członkowskie dokumentem potwierdzającym status osoby niepełnosprawnej – dodaje.
Obecnie nad wprowadzeniem Europejskiej Karty Osób Niepełnosprawnych pracuje Dyrekcja ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Komisji Europejskiej. Pierwsze prace rozpoczęły się już w 2013 roku, a w 2015 roku ogłoszone zostało zaproszenie do składania wniosków, które miało być narzędziem wsparcia w realizacji krajowych projektów, których celem było właśnie wzajemne uznawanie europejskiej karty osoby niepełnosprawnej.
Pewną inspiracją dla powstania EKON była Europejska Karta Parkingowa.
Zwiększenie mobilności i inne cele EKON
Główną ideą Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej jest zwiększenie mobilności osób niepełnosprawnych podróżujących po Europie. W przypadku niepełnosprawnych z Unii Europejskiej jest to grupa około 80 milionów osób. W praktyce oznacza to, że aż co szósty obywatel Unii Europejskiej jest osobą niepełnosprawną. Jednym z ważniejszych czynników, który wpływa na niski wskaźnik niepełnosprawnych podróżujących po Europie, jest brak możliwości korzystania z ulg, zniżek w transporcie publicznych czy innych obiektach turystycznych oraz innych udogodnień (takich jak tłumacz języka migowego) na takich samych zasadach jak inni niepełnosprawni mieszkający w odwiedzanym kraju. Chodzi tu więc m.in. o zniżki lub darmowe bilety w komunikacji (pociągach, autobusach, tramwajach) czy instytucjach kultury (muzeach, teatrach i innych obiektach rekreacji). Przykładowo, niewidomy Polak chcący odwiedzić swojego niewidomego przyjaciela w innym kraju, musi zapłacić za bilet w komunikacji pełną cenę, podczas gdy jego gospodarz ponosi częściowe koszty bądź jest z nich zwolniony. Wynika to z tego, że zaświadczenie o niepełnosprawności wydane w jednym kraju członkowskim nie jest uznawane w drugim.
EKON pozwoli wykazać, że jej posiadacz ma tak zwany certyfikat niepełnosprawności w swoim macierzystym państwie i tym samym może korzystać ze świadczeń oferowanych osobom niepełnosprawnym w innym państwie członkowskim. Ma to zapewnić równy dostęp do ulg i innych udogodnień w dziedzinie kultury, sportu, wypoczynku oraz transportu w kraju, do którego osoby niepełnosprawne podróżują oraz pełne ich włączenie w życie społeczne i kulturalne także w każdym innym należącym do Unii Europejskiej. Karta ułatwi podróżowanie z asystentem lub opiekunem, który również będzie mógł korzystać z różnych udogodnień.
Legitymacja stanowi realizację jednej z czterech swobód, które były podstawą powstania Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, a które obecnie zostały ujęte w artykule 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej – prawa obywateli państw członkowskich do swobodnego przemieszczania się na terenie Unii Europejskiej. Mobilny niepełnosprawny turysta to ogromny potencjał dla rynku unijnego. To znacząca grupa klientów m.in. dla handlu i turystyki. Uwolnienie mobilności tej grupy leży także w interesie Wspólnoty, która zyska na tym gospodarczo. Niepełnosprawni turyści podróżując, mogliby kupować usługi i wspierać lokalne rynki.
Jak zauważa europoseł Elżbieta Łukacijewska, także z Europejskiej Partii Ludowej, której praca w Parlamencie Europejskim skupia się głównie na kwestiach turystyki i transportu: – Jednym z głównych powodów, dla których uruchomiono projekt, była próba ustanowienia jednolitego dokumentu, który potwierdzałby fakt, że dana osoba posiada status osoby niepełnosprawnej, dzięki czemu korzystać może ze zniżek na wyznaczone usługi w dziedzinie kultury, sportu i wypoczynku. Słusznie zauważono, że cel jednak jest troszkę głębszy. Dzięki próbom stworzenia wspólnego systemu identyfikacji osób z niepełnosprawnością i zapewnieniu im dostępu do wydarzeń kulturalnych, czy choćby miejsc wypoczynku, UE daje jasny sygnał, że osoby niepełnosprawne są pełnoprawnymi członkami naszego społeczeństwa. Oczywiście, osoby te mają problemy większe niż niejeden z nas, ale to właśnie dzięki pełnemu udziałowi w życiu społecznym, dobrym zdiagnozowaniu ich potrzeb oraz zapewnieniu warunków do ich zaspokojenia, mogą one choć na chwilę zapomnieć o swojej chorobie i dysfunkcjach, z którymi mierzą się codziennie.
Europoseł Łukacijewska zwraca przy okazji uwagę na inne aspekty ograniczające aktywność osób niepełnosprawnych, w tym zwłaszcza osób niewidomych – możliwości zarobkowe. W tym kontekście zauważa dodatkową rolę aktywizacji społeczno-kulturalnej, która mogłaby nieco kompensować problemy w dziedzinie zatrudnienia: – Jeśli chodzi zaś o samą ocenę sytuacji osób niepełnosprawnych: choć wydawać by się mogło, że ulega ona stopniowej poprawie, to jeśli weźmiemy pod uwagę tylko średnią zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym, to pracę w Polsce znajduje jedynie co czwarty niepełnosprawny, natomiast w UE – co drugi, co jednoznacznie wskazuje na występującą dysproporcję. Jestem przekonana, że pełen dostęp do życia społecznego i kulturalnego dla wielu osób niepełnosprawnych byłby pewnego rodzaju odskocznią od problemów i trosk, z którymi muszą mierzyć się na co dzień.
Podobnie rolę EKON ocenia europoseł Marek Plura. Według niego funkcjonowanie Karty to dużo większe korzyści niż te, do których pozornie się ona sprowadza: – EKON to jedna z inicjatyw mających pomóc osobom z niepełnosprawnościami w pełni korzystać ze swoich praw, ale także rozwijać swoje umiejętności, talenty, wiedzę o świecie. Dzięki temu ta grupa obywateli może pełniej uczestniczyć w życiu społecznym i także wnosić swój wkład w rozwój Wspólnoty.
Oczywiście, nie brakuje głosów krytyki, które zarzucają, że zakres EKON jest stanowczo za mały i powinien objąć możliwość edukacji czy zatrudnienia. To jednak z pewnością wymagałoby daleko zaawansowanych prac i przełożyłoby się na czas oczekiwania na kartę.
Jak działa karta i pilotaż w wąskim gronie
Wielu niepełnosprawnych oczekuje, że EKON honorowana będzie we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Karta działać będzie jednak tylko w tych krajach Unii Europejskiej, które dobrowolnie przystąpią do jej wdrażania na poziomie krajowym. Jeśli nie będzie konkretnej podstawy w ogólnoeuropejskim traktacie, nie może ona zostać odgórnie narzucona w każdym państwie członkowskim. Jej przyjęcie ma być suwerenną decyzją danego państwa. EKON nie uprawnia również do świadczeń socjalnych, takich jak renty czy zasiłki w innym kraju członkowskim – chyba że jego władze zdecydują inaczej.
Obecnie program Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej realizowany jest w formie projektu pilotażowego, do którego przystąpiło osiem państw: Belgia, Cypr, Estonia, Finlandia, Włochy, Malta, Słowenia, Rumunia. Kraje te zostały wybrane w wyniku ogłoszonego w 2015 roku zaproszenia do składania wniosków, które miało wesprzeć krajowe projekty dotyczące wzajemnie uznawanej EKON w czterech głównych obszarach (kultura, wypoczynek, sport i transport) oraz związanych z tą kartą korzyści. W grupie tych państw, niestety, nie ma Polski. Oznacza to, że karta wydana w jednym państwie członkowskim honorowana będzie tylko i wyłącznie w pozostałych siedmiu krajach uczestniczących w programie pilotażowym. Przykładowo, obywatel Malty, który posiada kartę EKON, będzie mógł ją okazać w konkretnym muzeum w Belgii i skorzystać tam z darmowego wejścia. Polska obecnie nie wydaje takiego dokumentu, stąd polski niewidomy i słabowidzący oraz każdy inny niepełnosprawny, jeśli będzie chciał wyjechać do któregoś z tych siedmiu państw, nie będzie mógł skorzystać tam z jakichkolwiek udogodnień.
W tym momencie nasuwa się pytanie, dlaczego tylko siedem wymienionych państw przystąpiło do tej inicjatywy? Czy faktycznie EKON to rozwiązanie zbyt drogie dla państw członkowskich?
– Patrząc na budżet projektów pilotażowych, to w racjonalnej ocenie przeznaczone na program środki w porównaniu z kosztami innych realizowanych inicjatyw nie należą do wysokich. Warto zaznaczyć, iż programy te dofinansowane zostały w wysokości 80 procent przez UE (w przypadku Włoch było to niecałe 80 tysięcy euro), przy 20-procentowym zaangażowaniu środków krajowych. Rozpatrując więc społeczne korzyści, jakie mogą z nich płynąć, naprawdę warto, aby tego typu działania były podejmowane – tłumaczy europoseł Elżbieta Łukacijewska.
Z kolei europoseł Marek Plura wskazuje na to, by na takie rozwiązania jak EKON patrzeć nie tylko w kategoriach ekonomicznych. – Często, kiedy podejmowany jest wątek dostępności, tworzenia warunków do pełnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym i gospodarczym, rodzą się wątpliwości dotyczące kosztów. Uważam jednak, że należy traktować takie nakłady jako inwestycje. Osoby z niepełnosprawnościami to ponad 80 milionów ludzi – ogromna rzesza konsumentów, których warto pozyskać – przekonuje.
EKON nie jest więc rozwiązaniem szczególnie kosztownym, zwłaszcza że we wszystkich ośmiu państwach oferuje ona korzyści w trzech z czterech obszarów, które były możliwe do wyboru przy pierwotnej procedurze aplikowania do programu w 2015 roku, czyli kulturze, sporcie oraz rekreacji. We wszystkich tych krajach sfera transportu została wyłączona spod działania tej karty. Z jednej strony jest to tylko program pilotażowy, którego efekty mają być podsumowane pod koniec jego trwania w 2020 roku, z czego można wnioskować, że państwa na cele programu sprawdzającego efektywność EKON zdecydowały się wybrać rozwiązania tańsze, takie jak: kultura, sport czy szeroko rozumiana rekreacja. Z drugiej jednak strony, pominięcie transportu przez wszystkie osiem krajów stanowi wyraźny sygnał, że honorowanie uprawnień obcokrajowców z UE w tej sferze jest dla tych – i to mimo dotacji unijnych w wysokości 80 procent – wysokokosztowym rozwiązaniem. Brak udogodnień w sferze transportu może stanowić istotny czynnik hamujący podróże niepełnosprawnych Europejczyków.
Warto jednak zauważyć, że EKON nie ingeruje i nie zmienia definicji niepełnosprawności oraz kryteriów przyznawania statusu osoby niepełnosprawnej.
Europoseł Elżbieta Łukacijewska zauważa, że „w krajach które uczestniczą w programie pilotażowym EKON fakt jej posiadania nie pociąga za sobą żadnych modyfikacji w kontekście kryteriów kwalifikowalności lub przepisów dotyczących usług i korzyści przyznawanych przez każde państwo członkowskie osobom niepełnosprawnym. Oznacza to, że krajowe legitymacje osób niepełnosprawnych są wciąż ważne i honorowane oraz są podstawą do np. uzyskania zniżki w środkach komunikacji zbiorowej”.
Każde państwo, które przystępuje do programu, ma prawo decydować o tym, kto jest uprawniony do otrzymania Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej, korzystając z krajowej definicji osób niepełnosprawnych i samo też, na podstawie wcześniej wydanego aktu prawnego dotyczącego EKON, określa procedurę jej przyznania. W akcie tym określa również pakiet finansowanych świadczeń, z których wybierać sobie mogą placówki kulturalne, sportowe i rekreacyjne, gdy zdecydują się dobrowolnie przystąpić do programu. Mogą one więc swobodnie wybierać rodzaj świadczeń, z których osoba niepełnosprawna będzie mogła u nich skorzystać, gdy okaże im dokument EKON. Mogą to być korzyści już oferowane lub nowe, np. bezpłatny wstęp, przewodniki audiowizualne, broszury w brajlu, przewodnik dla niewidomych, specjalne wejściówki.
Jak wyjaśnia europoseł Elżbieta Łukacijewska: – We wszystkich państwach biorących udział w projekcie pilotażowym uruchomione zostały dedykowane platformy internetowe zapewniające pełną informację na temat instytucji, które zajmują się EKON i wskazane zostały sposoby aplikowania o ten dokument. Wyrobienie karty jest zwykle darmowe, a procedura aplikowania różni się w zależności od podmiotu, za pośrednictwem którego dana osoba się o nią stara. Możliwe jest składanie wniosków osobiście, korzystając z przedstawiciela prawnego, drogą pocztową oraz drogą elektroniczną, co w kontekście problematyki osób niepełnosprawnych nabiera bardzo dużego znaczenia. Na każdej z krajowych platform znajduje się wyszukiwarka, za pośrednictwem której znaleźć można punkty, w których karta ta jest honorowana, dzięki czemu osoby niepełnosprawne mogą korzystać ze zniżek i udogodnień. Warto jednak pamiętać, że świadczenia i zniżki różnią się w zależności od kraju, w którym przebywamy.
Karta nie przenosi więc udogodnień z jednego państwa do drugiego.
Program pilotażowy EKON kończy się w sierpniu 2020 roku Jak każdy projekt pilotażowy, jest on według europoseł Elżbiety Łukacijewskiej „próbą przetarcia pewnych szlaków, gdzie kilka rozwiązań można byłoby usprawnić, ale sama inicjatywa jest bardzo cenna i warto ją kontynuować”. Za dwa lata z pewnością będzie miała miejsce ocena rezultatów projektu, ewaluacja oraz podjęte zostaną ewentualne dalsze działania co do przyszłości funkcjonowania EKON.
Jak wygląda EKON?
Europejska Karta Osoby Niepełnosprawnej, która funkcjonuje w ośmiu państwach, podobna jest do nowej polskiej legitymacji osoby niepełnosprawnej, która weszła w życie w drugiej połowie 2017 roku, czy standardowego plastikowego dowodu osobistego.
– Jest niebieska, na jej przedniej stronie znajduje się oznaczenie, że jest to „Europejska Karta Osoby Niepełnosprawnej” z wyszczególnieniem państwa, które ją wydało oraz danymi osobowymi posiadacza i datą ważności – ten wzór jest ujednolicony. Natomiast jeśli chodzi o tylną część, to jej aranżacja graficzna pozostaje w gestii poszczególnych państw, lecz najczęściej znajdują się na niej grafiki odzwierciedlające elementy charakterystyczne dla danego kraju z zaznaczaniem danych kontaktowych organu wydającego – opowiada europoseł Elżbieta Łukacijewska.
Wprowadzenie ogólnoeuropejskiej karty osoby niepełnosprawnej dla wszystkich państw członkowskich UE to ogromnie wyzwanie, biorąc pod uwagę odmienną kulturę prawną oraz uwarunkowania społeczno-kulturowe w każdym z nich.
– Wydaje mi się, że jak w większości spraw, które są przedmiotem prac UE, najtrudniejsze wydaje się być skoordynowanie działań w 28 państwach członkowskich i wprowadzenie w nich jednolitych rozwiązań. Są przykłady, które to potwierdzają. Mam tu na myśli np. Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która uprawnia Polaków do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w krajach Unii Europejskiej. Choć oparta jest na innych zasadach, sama idea mogłaby być wykorzystana przy rozwoju Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej. Abyśmy mogli mówić o pełnej funkcjonalności Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej, najważniejsze jest to, aby honorowana była ona w jak największej liczbie państw, a marzeniem jest, by w przyszłości swoim zasięgiem obejmowała wszystkie państwa UE. Uruchomienie programu pilotażowego jest z pewnością dobrym prognostykiem i krokiem naprzód, który potwierdza duże zaangażowanie instytucji unijnych w rozwiązywanie problemów, z jakimi na co dzień muszą borykać się osoby niepełnosprawne – dodaje europoseł Elżbieta Łukacijewska.
Z kolei zdaniem europosła Marka Plury: „bardzo ważne jest promowanie idei Karty oraz stały nacisk na rządy państw członkowskich, aby jak najszybciej wprowadziły ten ważny projekt w życie. Intergrupa ds. Niepełnosprawności w Parlamencie Europejskim, której jestem wiceprzewodniczącym, regularnie organizuje wydarzenia promujące powszechne wprowadzenie Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej. Uważam, że karta ta ma wszelkie szanse powtórzyć sukces Europejskiej Karty Osoby Młodej i przyczynić się do zwiększenia mobilności osób niepełnosprawnych, wzrostu w sektorze turystyki, motywując także sektor prywatny do wprowadzania zachęt dla niepełnosprawnych turystów, pracowników czy studentów.”
Europa bez barier, czyli co poza EKON?
Na ten moment trudno przesądzić, czy po 2020 roku program EKON będzie rozwijany i w jakiej formie. W związku z niepewnymi losami dotyczącymi EKON ważne, aby poza pracą nad tym konkretnym projektem Parlament Europejski szukał różnych rozwiązań dla dobra osób niepełnosprawnych.
Co jeszcze robią polscy europosłowie w tym kierunku? Elżbieta Łukacijewska oraz Marek Plura w swojej pracy europosłów aktywnie działają na rzecz różnych inicjatyw poprawiających jakość życia osób niepełnosprawnych. Poprosiłyśmy naszych rozmówców, by przybliżyli nam te inicjatywy, które mają ogromne znaczenie, zwłaszcza dla osób niewidomych i słabowidzących.
Jak mówi europoseł Elżbieta Łukacijewska: – Moja praca w Parlamencie skupia się przede wszystkim na kwestiach dotyczących transportu i turystyki. Zdaję sobie sprawę, że jest to dziedzina życia, która często sprawia duże trudności osobom z niepełnosprawnościami, dlatego zaproponowałam szereg poprawek przy okazji dyskusji nad rewizją rozporządzenia o prawach i obowiązkach pasażerów kolei. Zaproponowałam przede wszystkim wprowadzenie obowiązkowych szkoleń dla obsługi pociągu i stacji, podczas których zapoznaliby się bliżej z problematyką obsługi osób z niepełnosprawnościami. Pomoże to podnieść świadomość i wiedzę pracowników, co jest bardzo istotne podczas codziennego kontaktu.
Oczywiście, nie chodzi w tym przypadku jedynie o podniesienie świadomości obsługi, ale o większe ułatwienia w podróży osób słabowidzących i niewidzących.
– W swoich poprawkach zaproponowałam także, aby na większych stacjach niepełnosprawny pasażer otrzymał darmową asystę, gdy będzie ona konieczna, na mniejszych stacjach będzie trzeba poinformować o tym obsługę z 12-godzinnym wyprzedzeniem. Zmiany będą dotyczyć również możliwości darmowego wzięcia na pokład pociągu zwierzęcia towarzyszącego. Dziś osoby z niepełnosprawnościami rzadko wybierają właśnie ten środek transportu, dlatego uważam, że to pierwszy i zarazem bardzo istotny krok w kierunku kolei przyjaznej wszystkim pasażerom – wyjaśnia europoseł Łukacijewska.
Europoseł Marek Plura zwraca z kolei uwagę na kwestię szeroko rozumianej dostępności: – Podczas tej kadencji Parlament Europejski bardzo wiele uwagi poświęca prawom obywateli z niepełnosprawnościami. Warte szczególnego podkreślenia są prace nad Europejskim Aktem na Rzecz Dostępności. Wprowadzenie w Unii Europejskiej prawa gwarantującego powszechną dostępność produktów i usług na wspólnym rynku, takich jak np. usługi bankowe, audiowizualne naprawdę zmieni Europę.
Jak sam podkreśla, dostępność leży w interesie wszystkich osób.
– Kto próbował zobaczyć coś na ekranie bankomatu w słoneczny dzień albo dostać się do pociągu podmiejskiego czy sforsować schody na peron z wózkiem dziecięcym, czy choćby większą walizką (nie mówiąc już o skręconej nodze), ten wie, o czym mówię – uzasadnia europoseł.
Jak przyznaje europoseł Plura: – Staramy się podkreślić znaczenie dostępności i włączenia osób z niepełnosprawnościami we wszystkich inicjatywach i politykach europejskich zarówno wtedy, kiedy mówimy o turystyce, jak i edukacji, zatrudnieniu, łączeniu życia zawodowego z prywatnym, dostępu do leczenia chorób rzadkich i wspólnych standardów badań profilaktycznych niemowląt.
I dodaje: – Przygotowujemy się do pracy nad nową Europejską Strategią w sprawie Niepełnosprawności, a także dynamicznie walczymy o to, aby osoby z niepełnosprawnościami mogły w pełni korzystać ze swoich praw obywatelskich i uczestniczyć zarówno jako wyborcy, jak i kandydaci w wyborach wszystkich szczebli.
Co więcej, europoseł podkreśla, że w Polsce istnieje wiele dobrych rozwiązań właśnie w wymienionym zakresie i mogłyby one stać się standardem w całej Europie.
– Wspólnie z Elżbietą Łukacijewską i innymi kolegami dokładamy starań, aby hasło „Europa bez barier” stało się rzeczywistością – deklaruje Plura.
Dorota Koprowska, Joanna Koprowska
Źródła:
- 1. http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/17452
- 2. http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1139&langId=en
Artykuł publikowany w ramach projektu „TYFLOSERWIS 2018–2021 INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY", dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Dodano: 17-12-2018 15:39:29
